UOT 327 -“027.21”
DOI: https://doi.org/10.30546/3006-0346.2025.2.86.226
Nərgiz Vəliyeva
Bakı Dövlət Universiteti Beynəlxalq münasibətlər kafedrasının dissertantı
E-mail: [email protected]
XÜLASƏ
Bu məqalədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) qlobal təhlükəsizliyin təminində insan təhlükəsizliyi konsepsiyasına verdiyi əhəmiyyət və bu istiqamətdə atdığı strateji addımlar təhlil olunur. Xronoloji ardıcıllıqla BMT çərçivəsində qəbul edilmiş mühüm sənədlər və təşəbbüslər araşdırılır, bu konsepsiyanın beynəlxalq hüquqi çərçivəyə çevrilməsində qarşılaşılan problemlər vurğulanır. Məqalədə həmçinin bəzi dövlətlərin insan təhlükəsizliyinə qarşı təhdid mənbəyi kimi çıxış etməsi, eləcə də müasir dövrdə süni intellekt, informasiya təhlükəsizliyi, miqrasiya və qaçqın böhranı kimi yeni çağırışların bu sahədə effektiv siyasət aparmağa mane olması kimi aktual məsələlərə toxunulur. Sonda, insan təhlükəsizliyinin yalnız nəzəri deyil, praktik və universal bir yanaşma olaraq qəbul edilməsinin vacibliyi önə çəkilir.
Açar sözlər: insan təhlükəsizliyi, BMT, beynəlxalq təhlükəsizlik, dövlət, davamlı inkişaf məqsədləri.
SUMMARY
This article analyzes the significance of the human security concept in the activities of the United Nations (UN) in ensuring global security, as well as the strategic steps taken in this direction. It examines key documents and initiatives adopted within the UN framework in chronological order, highlighting the challenges faced in transforming this concept into an international legal framework. The article also addresses current issues such as the role of certain states as sources of threats to human security and the impact of modern challenges including artificial intelligence, information security, migration, and the refugee crisis on the effectiveness of policies in this area. In conclusion, the necessity of recognizing human security not only as a theoretical concept but also as a practical and universal approach is emphasized.
Key words: human security, United Nations, international security, state, Sustainable Development Goals (SDGs).
Резюме
В данной статье анализируется значимость концепции человеческой безопасности в деятельности Организации Объединённых Наций (ООН) по обеспечению глобальной безопасности, а также предпринимаемые в этом направлении стратегические шаги. В хронологическом порядке рассматриваются ключевые документы и инициативы, принятые в рамках ООН, подчёркиваются сложности, возникающие при превращении данной концепции в международную правовую основу. Кроме того, в статье поднимаются актуальные вопросы, такие как роль некоторых государств в создании угроз человеческой безопасности, а также влияние современных вызовов — искусственного интеллекта, информационной безопасности, миграции и беженского кризиса — на эффективность проводимой политики в данной сфере. В заключение подчёркивается необходимость признания человеческой безопасности не только как теоретической концепции, но и как практического и универсального подхода.
Ключевые слова: человеческая безопасность, ООН, международная безопасность, государство, цели устойчивого развития.
