UOT 94
DOI: https://doi.org/10.30546/3006-0346.2025.2.86.245

Əmirli İsrail
Bakı Dövlət Universiteti Tarix fakültəsi
Asiya və Afrika ölkələri tarixi kafedrası
E-mail: [email protected]

Xülasə
Konsesiyalar məhz kapitalizmin inkişafı ilə əlaqədar yaranmışdı. Onu demək lazımdır ki, ilk şirkətlər də məhz yeni dövrdə Avropada yaranmışdı. Bu dövrdə şərq ölkələrində karvanlar ilə ticarət olsa da şirkətlər mövcud deyildi. Ost-Hind şirkətləri adlandırılan Avropanın ilk şirkətləri XVI-XX əsrləri əhatə edən bu dövrdə əsas konsisonerlər idi. Bu dövrdə Böyük Coğrafi kəşflər nəticəsində yeni materiklər kəşf olunmuş, məskunlaşdırılmış, bu ölkələrlə ticarət əlaqələri qurulmuşdu.
Lakin ilk vaxtlarda Avropa dövlətləri xarici ticarəti inhisarda saxlayırdılar. XIX əsrdən isə inhisarçılıq aradan qaldırılır. Bunun nəticəsində çoxlu sayda yeni şirkətlər, Şərq ölkələri ilə ticarət münasibətlərinə qoşulurlar. Şərq ölkələri ilə ticarət konsesiyalar şəklində həyata keçirilməyə başlanır.

Açar sözlər. Konsesiya, şərq ölkələri, işbirliyi, yarım müstəmləkə.

I.D. Амирли

Концессионер
РЕЗЮМЕ
Концессии возникли именно в связи с развитием капитализма. Следует сказать, что первые компании были созданы в Европе в новую эпоху. В этот период хотя и велась караванная торговля с восточными странами, но компаний не было. Основными концессионерами в этот период, охватывающий XVI-XX вв., были первые европейские компании, получившие название Ост-Индских компаний. В этот период были открыты и заселены новые континенты, установились торговые связи с этими странами.
Но вначале европейские государства сохраняли монополию внешней торговли. С 19 века монополия была ликвидирована. В результате многие новые компании вступают в торговые отношения со странами Востока. Торговля с восточными странами начинается в форме концессий.

Ключевые слова: Концессия, восточные страны, кооперация, полуколония.

I.C. Amirli

Concessionaire
SUMMARY
Concessions arose precisely in connection with the development of capitalism. It should be said that the first companies were created in Europe in the new era. In this period, although there was trade with caravans in eastern countries, there were no companies. The first European companies, called the East India companies, were the main concessionaires in this period, which spanned the 16th-20th centuries. During this period, new continents were discovered, inhabited, and trade relations with these countries were established.
But in the beginning, the European states kept the foreign trade monopoly. Since the 19th century, monopoly has been eliminated. As a result, many new companies join trade relations with Eastern countries. Trade with eastern countries is started in the form of concessions.

Key words: Concession, eastern countries, cooperation, semi-colony.