POSTİNDUSTRİAL CƏMİYYƏTDƏ SOSİAL TƏHSİLİN ROLU

Post image

Müslüm Nəzərov, Pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti

E-mail: [email protected]

Müasir şəraitdə pedaqoji elm “yeni bir dominant şüur, mədəniyyət, yeni dəyər sistemləri və sosial təşkili formalarına doğru irəliləyərək” cəmiyyətin postindustrial tipində insan cəmiyyətinin təmin edilməsinin yollarını tapmaq problemi ilə qarşı-qarşıyadır. Fəlsəfi və antropoloji biliklərin insan sosial münasibətlərinin müxtəlifliyinə əsaslanan sosial varlıq kimi formalaşması probleminin mövcudluğunun sosial yolu ideyasında diqqəti dəyişir, bu təkcə kənardan qurulmur, əksinə insanın özünə və qəbul edilən dünyaya münasibətində köklənir. Eyni zamanda, bu “cəmiyyətə xidmətə hazırlıqdan” “gənc nəsillər arasında cəmiyyətin taleyi üçün məsuliyyətin formalaşmasından” əməkdaşlıq etmək qabiliyyətinə keçir. Bu, istər-istəməz şəxsiyyətin öz dəyərinin tanınması, özünüdərkinin formalaşması, öz müqəddəratını təyin etməsi və həyata keçirməsi üçün şəraitin yaradılması ilə əlaqələndirilir. Bu baxımdan tərbiyənin sosial missiyası yenilənir, şəxsin ailə ilə birlikdə mövcud olan sosial tərbiyənin mahiyyəti olan pedaqoji üsullarla sosiallaşması vəzifələrinin həlli imkanları axtarılır.
Sosial təhsilin nəzəriyyəsinin mövcud vəziyyəti 1990-cı illərdə sosial pedaqogikanın institutlaşması ilə əlaqələndirilir və pedaqoji biliklərin ən vacib prioriteti kimi xarakterizə olunurdu. Ümumiləşdirilmiş formada sosial təhsilin məzmunu aşağıdakı kimi ifadə etmək olar:
- sosial inkişaf, sosial formalaşma, sosial bacarıq, sosial həyata daxil olmaq üzrə tədris fəaliyyətinin gedişatı və nəticəsi;
- sivilizasiya, ətraf mühit kimliyini əks etdirən mədəniyyət komponenti;
- sosiallaşmanın pedaqoji mexanizmi;
- siyasi, sosial qoruyucu, tərbiyə xarakterli problemləri həll edən sosial bir qurum və ya cəmiyyətin ictimai həyat sferası;
- müəyyən çətinliklər, pozuntular halında insana ictimai və dövlət yardımı sistemi;
- insan və cəmiyyət arasında qarşılıqlı təsir problemləri barədə elmi nəzəriyyə metodu.
Sosial tərbiyənin mənalı şərhlərinin müxtəlifliyi müasir pedaqogikanın əsas pedaqoji termin və kateqoriyaları aydınlaşdırmaq, anlamaq və ya yenidən düşünmək problemi ilə xarakterizə olunur. Tarixi və metodoloji təhlil inandırıcı şəkildə göstərdi ki, sosial təhsil nəzəriyyəsi ənənəvi, sənaye və post-sənaye tipli cəmiyyətlərdə sosiallaşma prosesində insanın sosial norma və dəyərlərə cəlb edilməsinin obyektiv və subyektiv qanunları ilə bağlı fəlsəfi və pedaqoji fikirlərin əlaqəsini əks etdirir.
Postindustrial cəmiyyətinin qurulması kontekstində aparıcı rol istehsalın maddi- mənəvi elementlərindən mənəvi-ideal olanlara, maddi əməkdən yaşayışa keçir. İstehsalın və sosial varlığın vahidliyi, standartlaşdırılması və birləşməsindən ictimai həyatın bütün formalarının müxtəlifliyinə qədər inkişafı hərəkət etdirir. Bu sosial bütövlüyün istehsalı və bərpası üçün əsas şərt olan “bütün sosial şeylərin ölçüsü” insan zəkasının, yaradıcı enerjinin, maddi və mənəvi qüvvələrin inkişafı və zənginləşməsidir. Fərdi insan həyatının sosial-rol metodu (sənaye cəmiyyəti üçün ənənəvi olan və şəxsiyyəti sosial strukturların funksional imperatorlarına tabe edən) insan təbiətinin özünə və öz mahiyyəti daha uyğun olan yenisi ilə əvəz olunur.
Bu prosesdə insanın sosiomədəni kontekstində şəxsiyyətin geniş fəaliyyət seçmək imkanı ilə tamamlanan şəxsi azadlıq hissində fərdin sosial-mədəni mühitindən asılılığı nəinki zəifləyir, əksinə meyl əldə edir - sosial strukturlar getdikcə fərdin mənəvi dünyasının vəziyyətindən, onun beynində baş verən proseslərdən asılı olur. Burada insan həqiqətən bir sosial dəyərə çevrilir və cəmiyyətin əsas funksiyası açıq bir şəxsiyyətə sahib olan müstəqil yaradıcı şəxsin sərbəst inkişafı üçün şərait yaratmaq və mənalı, xoşbəxt bir həyat sürməkdən ibarətdir.
XX əsrin 60-cı illərindən başlayaraq cəmiyyətin postindustrial növü, əsl zid-diyyətləri və təhsil praktikasının ehtiyaclarını əks etdirən kütləvi peda­qoji şüurda yeni problemlərin yaranmasına şərait yaratdı. Postindustrial cəmiyyət şəraitində -pedaqo­ji idealın istəyi sosial yönümlüdən (cəmiyyətin özünəməxsus maraqları ilə müəyyən edilmiş parametrləri olan bir insanın formalaşmasından) tərbiyə və təhsili fərdi istiqamətə yönəltməyə (şəxsin özü üçün və cəmiyyət üçün yalnız dolayı yolla) çevrilir. Eyni zamanda cəmiyyətə xidmət etməyə hazırlıqdan - gənc nəsillər ara-sında cəmiyyətin taleyi ilə bağlı məsuliyyətin formalaşmasına hazır olmağa, əməkdaşlıq etmək bacarığına keçir. Bu dövrdə Qərb elmi ənənəsində sosial təhsil problemləri sosial və humanitar biliklərdə geniş müzakirə olunur, bunun nəticəsində sosial təhsil problemləri sosiallaşma anlayışları ilə əlaqələndirilir. Bu dövrdə geniş yayılmış sosiallaşma anlayışları həm “nisbətən idarə olunan” (dövlət siyasəti və dövlət təhsil sistemi) çərçivəsində, həm də “nisbətən sosial nəzarətdə olan” (tərbiyə) ictimailəşmə çərçivəsində sosial dəyərlər və normaların insan inkişafı prosesləri kifayət qədər ətraflı təhlil edilmişdir.
Bunlarla yanaşı ”postindustrial cəmiyyət” konsepsiyasının iki metodoloji üstünlüyünü də qeyd etmək istərdik. Bir tərəfdən, o, yeni cəmiyyətin onun əvvəlki formalarından tamamilə fərqləndiyini nəzəri səviyyədə əks etdirir, digər tərəfdən də yeni dövrü bütün bəşər tarixinə yox, onun yalnız ayrıca bir mərhələsinə qarşı qoymaq və sənayeyəqədərki, sənaye və postsənaye cəmiyyətlərin və ya birinci, ikinci və üçüncü sivilizasiya dalğalarının (O.Toffler) mövcud olduğunu qeyd etmək imkanı verir.
Postindustrial cəmiyyətdə sənaye sferası, deməli, maddi istehsal, maddi aktivlər öz üstünlüyünü itirir, onları biliklər və informasiya əvəz edir. İnfor-masiyanın, yeni biliklərin postindustrial cəmiyyətin əsas resursuna çevrilməsi bütövlükdə cəmiyyətin sosial və siyasi strukturunun, habelə beynəlxalq və dövlətlərarası qarşılıqlı təsirlərin dəyişməsinə səbəb olur.
Beləliklə Postindustrial cəmiyyətdə:
- informasiya və bilik resursa çevrilir;
- elmi işləmələr iqtisadiyyatın hərəkətverici qüvvəsi olur;
- daha çox işçinin təhsilinin keyfiyyət səviyyəsi, peşəkarlığı və kreativliyi
Qərb dünyasının sosial-iqtisadi inkişaf tendensiyalarını təhlil edən “postin-dustrializm”, “informasiya cəmiyyəti”, “texnotron cəmiyyət” və s. kimi nəzəriyyələrin müəlliflərinin ümumi rəyi bundan ibarətdir ki, postindustrial cəmiyyətdə sənaye sferası, deməli, maddi istehsal, maddi aktivlər öz üstünlüyünü itirir, onları biliklər və informasiya əvəz edir. İnformasiyanın, yeni biliklərin postindustrial cəmiyyətin əsas resursuna çevrilməsi bütövlükdə cəmiyyətin sosial və siyasi strukturunun, habelə beynəlxalq və dövlətlərarası qarşılıqlı təsirlərin dəyişməsinə səbəb olur( 6,s. 125).
A.V.Mudrikin əsərlərində inandırıcı və hərtərəfli hazırlanmış pedaqoji müstəvidə sosiallaşmanın səciyyələndirilməsi və onun təfsiri barədə ətraflı danışmadan, müəyyənləşdirəcəyik və vurğulayacağıq ki, əslində sosial təhsil mövcud idi. Sosiallaşma anlayışlarının müxtəlif məzmunu sosial təhsilin məzmununun inkişafı üçün təkcə metodik deyil, həm də evristik potensiala malikdir. Bu sosial təhsil nəzəriyyəsi üçün “təməl nəzəriyyəsi” rolunu oynayan ictimailəşmə nəzəriyyəsidir. Nəticə etibarı ilə bu və ya digər şəkildə başa düşülən sosiallaşma sosial təhsil anlayışı, onun məqsədləri, funksiyaları, vasitələri barədə müəyyən bir perspektiv müəyyənləşdirir. Şimali Amerika qitəsində və Almaniyada sosial iş nəzəriyyəsinin inkişafı ilə əlaqədar olaraq, mütəşəkkil yardım prosesi kimi sosial təhsilin nəzəri konsepsiyaları ortaya çıxır. “Yüksək müasirlik” şəraitində tələbələrin ideal və davranışlarının böhranı “risk fenomeni”ni gücləndirir ki, bu da təkcə risk amillərinin artmadığı və güclənməməsi, lakin qavrayışlarının daha kəskinləşməsini təmin edir: risklərin qloballaşması və (hamı üçün qlobal fəlakətlərin baş vermə ehtimalı), riskin institutlaşması (öz fəaliyyətləri kimi risk götürən təşkilatların meydana çıxması).Yan təsirlərin artması riski zamanı subyektiv risk hissi ağırlaşır, bütün bunlar “qeyri-şəffaflığa”, ictimai həyatın qeyri-sabitliyinə səbəb olur(7).
Beləliklə, bəşəriyyət tarixinin gözlənilən gələcək mərhələsini təkcə informasiyalı cəmiyyət deyil, həmçinin postindustrial və ya biliklər iqtisadiyyatı cəmiyyəti adlandırırlar. Bu cəmiyyətdə insan nə qədər savadlı olsa, özünü daha geniş və məqsədyönlü informasiya ilə təmin etsə, onda o, özünün maddi və mənəvi potensialını daha tez və səmərəli şəkildə həyata keçirmək imkanı əldə edəcəkdir.
İnsan problemlərini “inkişaf vəzifələri” prizmasından qiymətləndirərək, pedaqoji yardım uşaqları və yeniyetmələri mövcud riskləri tanıma qabiliyyətlərini inkişaf etdirmək, riskli həyat ehtimalları əhatəsində müşayiət etmək şəklində veri­lir. Bu vəziyyətdə müəllimlərin vəzifəsi uşaqlara davranışlarını düzgün qəbul etməyi, hissləri ilə əlaqə qurmağı öyrətməkdir, hətta xoşagəlməz olsa da, digər insanlarla təmasda yaranan zehni streslə əlaqəli problemləri tanımağa, yəni onlara psixososial bacarıqların inkişafında kömək etməkdir.
Müəyyən bir problem ya insanın öz müqəddəra­tını təyin etməsində və özünü həyata keçirməsində daxili çətinliklərlə qarşılaşdığı bir vəziyyət və ya müxtəlif sosial yayınmalarda özünü göstərən şəxs və cəmiyyət arasındakı xarici qarşıdurma vəziyyəti kimi xarakterizə olunur. Müvafiq olaraq, kömək problemin həlli üçün insanın özünü stimullaşdırması (diqqətin cəmiyyətin subyektiv tərəfinə yönəldilməsi) və ya xarici sosial vəziyyətin xarici vasitələrdən (sosiallaşmanın obyektiv aspekti) istifadə edilməsi kimi dəyişdirilməsi olaraq görülür. Bu problem insanın hərəkətləri ilə bir tərəfdən həyat tərzi ilə digər tərəfdən mümkün olan formada mübarizə apardığı yollar arasındakı (ətraf mühitin sosial tələbləri ilə) uyğunsuzluğu azaltmağa yönəlmiş bir vasitədir.
Yuxarıda göstərilən anlayışlar sosial vəziyyətin özündə olan anlayışın seçilməsi ilə əlaqəli fərdi insan inkişafı göstəricilərinin psixoloji və pedaqoji dəstəyinə yönəlmişdir. Başqa sözlə, sosial prosesin bir hissəsi olaraq kömək kontekstində özünü və “digərini” şərh etmək və anlamaq cəhdləri üçün əsas olan insanın “kommunikativ həssaslığı”nı inkişaf etdirməyə qadir olan bütün vasitələr yenilənir.
Bununla yanaşı, sosial mədəni davranışın formalaşmasına, uyğunlaşma strategiyalarının çeşidini genişləndirməyə və s. səbəb olan sosial mexanizmlərin təkmilləşdirilməsinə ehtiyac olan münasibətlər geniş yayılmışdır. Bütün cəmiyyətlər – dolayı və ya birbaşa problemlərin kifayət qədər geniş sinfinin (yetimlik, evsizlik və s.) həlli rifahdan asılıdır. Sosial planlaşdırma, sosial rifah, kommunal siyasət ideyaları sosial ədalətin, sosial sülhün qorunmasına kömək edir. Bu pedaqoji münasibətlərin yaxşılaşdırılması sayəsində sosial təhsildə fərdi yardımın funksiyası şəxs və ya başqaları üçün təhlükə yaradan problemi həll etmək üçün qabiliyyətləri yetərincə inkişaf etmədiyi təqdirdə sosiallaşma vəziyyətində insana dəstək olmaqdır.
Postindustrial cəmiyyətdə infotmasiyanın və biliyin xüsusi əhəmiyyətini hiss etmək təhsilin sosial təhsil prosesinin vacib bir hissəsinə çevrilməsinə, təhsilin sosial funksiyasının güclənməsi, xüsusən də sosial hərəkətlilik amili kimi qəbul edilir.
İnsanın həm cəmiyyətin şərtlərinə uyğunlaşmasını, həm də subyektivliyinin inkişafını təmin edən mədəniyyət ötürmə vasitəsi olmaq­la cəmiyyətin sosial sabitləşmə institutu və s. bu funksiyaların həyata keçirilməsi, insanın sosiallaşmasına təkan verən pedaqoji prosesin məzmununa daxil olması ilə əlaqədardır və buna görə də sosial-tərbiyə xarakteri daşıyır.
“Elm yönümlü”pedaqoji konsepsiyalarda təhsil xarici davranış təzahürlərini sosial standartlara uyğun qeyd etmək üçün hazırlanmışdır. Tərbiyəçi “insan kapitalı”nın xarici şəraitə uyğunlaşma prosesini təşviq və cəzalandırmaqla, davranış repertuarının hüdudlarını düzgün istiqamətdə genişləndirməklə tənzimləyən nəzarətçi, “operator” funksiyasını verir.
Tərbiyəni cəmiyyətdə gözlənilən nəticələrə nail olmağa kömək edən insanın uyğunlaşma mexanizmlərinin inkişafına verdiyi töhfə ilə qiymətləndirirlər. Bu insanın daxili dünyasına diqqət, ictimai təsdiq edilmiş fəaliyyət modelinin inkişafı və insanın daxili aləminə daxil olması ilə müəyyən edilir.
Lakin postindustrial cəmiyyətdə təhsilin hədəfləri, ətrafındakı ardıcıl bir dünya qurma prosesində bir insanın sosial kimliyini aydınlaşdırması ehtiyacı ilə çox xüsusi “bilik - bacarıq –vərdişin” formalaşması ilə çox əlaqələndirilir. Bununla əlaqədar, insanın özünün müəyyənləşdirdiyi şərtlərdə özünütəyin etmə və özünüdərk etməsini öyrətmək problemi ön plana çıxır.
Yuxarıda qeyd olunanlardan aydın olur ki, tələbəyə təklif olunan hər şey mümkün əksedici mövqe, tələbənin semantik kontekstini göstərən məzmunu mənimsəmə üsulu nəzərə alınmaqla hazırlanmalıdır. Sosial maarifləndirmə ilə əlaqəli təhsil məzmununun bu aspektinin həyata keçirilməsi pedaqogikada “fenomeno­loji istiqamət”in inkişafı, fenomenologiya, ekzistensializm, qarşılıqlı əlaqə, humanist ideyalarını təhsil problemlərinin təhlilinə aktiv şəkildə uyğunlaşdırılma sayəsində mümkün olmuşdur. Bunu etmək üçün, təlim prosesində obyektiv vəziyyətlərin subyektiv təcrübəsini aktuallaşdırmağa imkan verən emosional və şəxsi tərəfə yönəlməlidir.
Bu baxımdan sosial təhsilin məzmunu, insanın cəmiyyətdə yaşaması, təcrübə qazanması üçün zəruri olan sosial səlahiyyətlərin inkişafı ilə əlaqələndirilir.
Müəyyən biliklərə, bacarıqlara, ünsiyyət, düşüncə və fəaliyyət üsullarına, davranış stereotiplərinə, duyğu və hisslərə sahib olan insanın dəyər yönümlərinə və sosial münasibətlərinə imkan verən sosial qarşılıqlı əlaqədə olaraq, “insan - cəmiyyət”, “insan - dünya”, “insan- insan” sistemdəki münasibətlərin müxtəlifliyi sosiallaşma ilə əlaqələrdə öz əksini tapır.
Post-sənaye tipli cəmiyyətlərin ya maddi təməllərə, elmi və texnoloji tərəqqiyə əsaslanan super sənaye, ya da sosial baxımdan sosial təhsil məqsədlərinin “makroorientasiya”ya əsaslandırılmasına təsir göstərməsi cəmiyyətin problemlərinin adekvat texnologiyanın optimal seçimi ilə əlaqələndirilir. Bu zaman “qeyri-texnokratik” və “ekoloji-texnokrat” təhsil insan tərbiyəsinin yetərli səviyyəsi effektiv və rasional sosial varlığın əsas vasitəsi olur, hər hansı bir münaqişənin həlli, demokratiyanın formalaşması, dözümlülük və s. anlayışlarda öz əksini tapır(6,s.129) .
Əxlaq sosial təhsil vəzifələrinin istiqamətləndi­rilməsinin “makroorientasiyası” olaraq, həm də postindustrial cəmiyyətdə kifayət qədər möhkəm elmi biliklə möhkəmləndirilən bəşəriyyətin taleyi üçün yüksək məsuliyyət hissi yaratmaq vəzifə-sinin hər bir şəxsdə aktuallaşması ilə ifadə olunur.
Humanist fikirlərin təsiri sosial təhsilin məqsədyönlülüyünün subyektiv səviyyəsinə təsir göstərir. Bundan əlavə, maddi ehtiyaclara (əksiklik, sabitlik, təhlükəsizlik, karyera, istehlak), “post-materialist” adlandırıla bilən dəyərlərə, normalara və mənaya olan ehtiyacın inkişaf etdirilməsi zəruriliyi qəbul edilir. Çalışqanlıq, nizam sevgisi, möhkəmlik, dəqiqlik kimi fəzilətlərin əvvəlki üstünlüklərinin yerində insanlıq, təxəyyül, kobudluq, emosionallıq və zəriflik ehtiyacı əhəmiyyətli dərəcədə artır. Söhbət nəticə etibarı ilə təklifetmə və müstəqillik tədbirlərinin tərbiyəsindən gedir, nəticədə passivliyi və ya əksinə insanın qətiyyətliliyini təyin edirlər. Sosial təhsilin vəzifələrinin formalaşdırılmasına bənzər bir yanaşma təhsilin inkişaf edən missiyasını təmin edən ekzistensial-fenomenoloji fikir kimi təqdim olunur.
Beləliklə, sosial siyasət, sosial iş, sosial reabilitasiya və düzəliş vasitəsi ilə yardım, qayğı funksiyası sosial təhsilin məzmununda birinci yerdədir. Bənzər bir diqqət mərkəzində olan sosial təhsil missiyası cəmiyyətin sabitliyinə təhdid yaradan sosial yanılmaların, anomiyaların böyüməsinə cavab vermək və ya “mədəni estafet yarışları”nın qorunması ehtiyacı ilə əlaqədar olaraq formalaşır.
Sosial tərbiyə fenomeninin şərhləri ilə anlaşma xüsusiyyətləri insanın öz müqəddəratını təyin etməsində subyektivliyini dünyaya tanıtmaq ideyaları ilə əlaqələndirilir. Sosial təhsilin missiyası, insanın sosial, iqtisadi, siyasi tanınmaya məhəl qoymayan ehtiyacı ilə müəyyən edilir.
Nəticə olaraq, post-sənaye cəmiyyətində sosial təhsilin vəzifələri haqqında fikirlər yalnız cəmiyyətin “makro səviyyəsi”nin əldə edilməsini xarakterizə edir, insanın cəmiyyətin (sosial qrupun və s.) üzvü olma qabiliyyətini təmin etməklə yanaşı, həm də cəmiyyətin “mikro səviyyəsi”nin özünəməxsusluğunu ifadə etmə, reallaşdırma, təcridetmə, ekzistensial real sosial-mədəni şəraitdə varlıqlar olmaqla üstəlik, bu cür ikitərəfli vəzifə insan həyatının “çox səviyyəli olmasını” təmin edir.
Ümumiyyətlə, post-sənaye cəmiyyətində sosial tərbiyənin nəzəri istiqamətləri ümumi həyat məkanında insan şəxsiyyətinin formalaşması prosesini əks etdirən fundamental müxtəlif anlayışlar və təsvirlər kimi mümkündür. Bu mövqenin müsbət mənası, müzakirəyə daha çox sayda fərqli nöqtəni cəlb etmək üçün bir tələbin olmasıdır, bunun sayəsində sosial təhsil müxtəlif davranış xətlərinin mövcud olma ehtimalını tanıyır.

Açar sözlər: sosial təhsil, ictimailəşmə, sosial səriştə, post-sənaye cəmiyyəti, sosial pedaqogika.


ƏDƏBİYYAT SİYAHISI:
1. Azərbaycan Respublikasının Təhsil haqqında qanunu. Bakı, “Bakı Çap Evi” 2012, 64 s..
2.Abbasov Ə. F. Yeniləşən cəmiyyət. Müasir elmi paradiqma və idarəetmə. B., 1998,- 56 s.
3.Mehdiyev R. Gələcəyin strategiyasını müəyyənləşdirərkən: modernləşmə xətti. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2008.-216 s.
4. Məmmədəliyev Z. Postindustrial erada mütəxəssis-peşəkar Yeni Dövrün hakimi-mütləq şəxsiyyətinin varisidir. Bakı, 29 avqust 2013 – Newtimes.az
5.Nəzərov M.H, Postindustrial cəmiyyətdə təhsilin sosiomədəni problemləri// Sivilizasiya jurnalı. BAU.Bakı 2015 № 7 s.9-14
6.Nəzərov M.H,Təhsilin sosiomədəni əsasları. Monoqrafiya. Bakı. “Elm və təhsil”–2017. 215 s.
7. Мудрик А. В. Социальная педагогика: учеб. для студ. пед. вузов / под ред. В. А. Сластенина. - М.: Изд. центр «Академия», 2000.
8. Никитина Л. Е. Социальная педагогика: учеб. пособие для вузов. - М.: Академический Проект, 2003.
9. Тоффлер, Э. Революционное богатство . ACT Мockвa, 2008. – 569 с.

Роль социального образования в постиндустриальном обществе
Резюме
В статье исследуются цели образования в постиндустриальном обществе, социальная идентичность личности в процессе построения целостного мира вокруг них. Обсуждаются проблемы, связанные с определением целей и задач социального образования в постиндустриальном обществе. В контексте социального образования социальное обеспечение, социальная работа, улуч-шение и реабилитация в первую очередь связаны с социальным обеспечением. Автор выделяет два уровня общества: на «макроуровне» (который позволяет человеку быть частью общества) и «микроуровне» (самовыражение и умение представить себя). Анализ представлений о социальном образовании, его содержании и возможностях в постиндустриальных обществах исследует междисциплинарные исследовательские параметры в понятиях социального положения, личности и образования, которые, в той или иной степени, склонны к двум основным научным подходам.

Ключевые слова: социальное образование, социализация, социальная компетентность, постиндустриальное общество, социальная педагогика.

The role of social education in
postIndustry society
Summary
The article explores the goals of education in postIndustry society, the social identity of a person in the process of building a coherent world around them. Problems related to defining the goals and objectives of social education in the postIndustry society are discussed. In the context of social education, social welfare, social work, improvement, and rehabilitation, is primarily concerned with social welfare. The author distinguishes two levels of society:“macro-level” (allowing a person to be part of society) and “micro-level” (don’t express yourself and the opportunity to express oneself). An analysis of perceptions about social education, its content and capabilities in the post-modern society, examines multidisciplinary research parameters in the notion of social, personality and education that, to a degree or another, tend to two mainstream scientific approaches.

Keywords: social education, socialization, social competence, post-industrial society, social pedagogy.