UOT 327; 930.22

DOI:https://doi.org/10.30546/3006-0346.2025.1.85.032

ОТ УГЛЕВОДОРОДОВ К ВОЗОБНОВЛЯЕМЫМ ИСТОЧНИКАМ ЭНЕРГИИ: ЭНЕРГЕТИЧЕСКОЕ ПАРТНЕРСТВО ЕС И АЗЕРБАЙДЖАНА В МЕНЯЮЩЕМСЯ ГЕОПОЛИТИЧЕСКОМ ЛАНДШАФТЕ

ЭЛЬМИР БАДАЛОВ
Докторант университета Хазар
Эл. почта: [email protected]

Orcid ID: 0000-0003-3858-9079

РЕЗЮМЕ
Европейский союз (ЕС) и Азербайджан развивают динамичное энергетическое партнерство, которое отражает меняющиеся требования глобальной энергетической безопасности, устойчивости и геополитических реалий. В этой статье рассматривается, как Азербайджан перешел от статуса ключевого поставщика углеводородов посредством таких инициатив, как Южный газовый коридор (ЮГК), к статусу важного игрока в ландшафте возобновляемой энергетики Европы. Такие преобразующие проекты, как Черноморский подводный кабель и Каспийский зеленый энергетический коридор, подчеркивают растущую роль Азербайджана как лидера в интеграции возобновляемой энергетики, что соответствует целям ЕС в рамках Зеленого соглашения и Плана REPowerEU.
Ключевые проблемы, включая уязвимость инфраструктуры, нормативное соответствие и геополитические риски, критически рассматриваются наряду с возможностями для экономической диверсификации и инноваций. Инвестиции Азербайджана в возобновляемые технологии, производство зеленого водорода и региональное энергетическое сотрудничество подчеркивают его приверженность содействию устойчивому энергетическому будущему. В исследовании делается вывод о том, что партнерство ЕС-Азербайджан служит моделью для балансирования непосредственных потребностей в энергетической безопасности с долгосрочными целями декарбонизации, предлагая путь к устойчивости и инновациям в быстро меняющемся энергетическом ландшафте.

Ключевые слова: Энергетическое партнерство ЕС-Азербайджан, Интеграция возобновляемых источников энергии, Южный газовый коридор (ЮГК), Каспийский зеленый энергетический коридор, Черноморский подводный кабель

HİDROKARBONLARDAN BƏRPA OLAN ENERJİYƏ: DƏYİŞƏN GEOPOLİTİK
VƏZİYYƏTDƏ Aİ-AZƏRBAYCAN
ENERJİ TƏRƏFDAŞLIĞI

ELMİR BƏDƏLOV
Xəzər Universiteti, doktorant
E-poçt: [email protected]
Orcid ID: 0000-0003-3858-9079

Xülasə
Avropa İttifaqı (Aİ) və Azərbaycan qlobal enerji təhlükəsizliyi, dayanıqlılıq və geosiyasi reallıqların inkişaf edən tələblərini əks etdirən dinamik enerji tərəfdaşlığı inkişaf etdiriblər. Bu məqalə Azərbaycanın Cənub Qaz Dəhlizi (SGC) kimi təşəbbüslər vasitəsilə əsas karbohidrogen təchizatçısından Avropanın bərpaolunan enerji mənzərəsində mühüm oyunçuya çevrilməsinə necə keçdiyini araşdırır. Qara Dəniz Sualtı Kabel və Xəzər Yaşıl Enerji Dəhlizi kimi transformativ layihələr Azərbaycanın Yaşıl Sövdələşmə və REPowerEU Planı çərçivəsində Aİ məqsədlərinə uyğunlaşaraq bərpa olunan enerji inteqrasiyasında lider kimi yüksələn rolunu vurğulayır.
İnfrastruktur zəiflikləri, tənzimləmə uyğunluğu və geosiyasi risklər daxil olmaqla əsas problemlər iqtisadi diversifikasiya və innovasiya imkanları ilə yanaşı tənqidi şəkildə araşdırılır. Azərbaycanın bərpa olunan texnologiyalara, yaşıl hidrogen istehsalına və regional enerji əməkdaşlığına sərmayələri onun davamlı enerji gələcəyini dəstəkləmək öhdəliyini vurğulayır. Tədqiqat belə nəticəyə gəlir ki, Aİ-Azərbaycan tərəfdaşlığı qısamüddətli enerji təhlükəsizliyi ehtiyaclarını uzunmüddətli dekarbonizasiya məqsədləri ilə balanslaşdırmaq üçün model rolunu oynayır, sürətlə dəyişən enerji landşaftında davamlılıq və innovasiya üçün həll yolları təklif edir.

Açar sözlər: Aİ-Azərbaycan Enerji Tərəfdaşlığı, Bərpa Olunan Enerji İnteqrasiyası, Cənub Qaz Dəhlizi (SGC), Xəzər Yaşıl Enerji Dəhlizi, Qara Dəniz Sualtı Kabeli.