УДК 327; 930.22
DOI: https://doi.org/10.30546/3006-0346.2025.1.85.039
Айсель Аскерли
Докторант Бакинского Государственного Университета
E-mail: [email protected]
ains one of the key regions in the modern geopolitical landscape. Its strategic location between North America, Europe, and the Arctic, vast natural resource reserves, and unique ecosystem make the island a subject of heightened interest among global powers. The United States seeks to strengthen its military and economic influence, viewing Greenland as a crucial foothold for containing China and Russia. China, in turn, sees Greenland as an opportunity to expand its economic presence through investments in natural resources and infrastructure development. Russia, which is actively militarizing the Arctic, also considers Greenland an important element in the struggle for control over Arctic routes and resources.
However, for Greenland itself, this global interest presents both opportunities and challenges. On the one hand, it opens up prospects for economic growth, resource development, and foreign investment. On the other hand, growing external competition may threaten the region’s environmental sustainability, political autonomy, and cultural heritage.
Greenland’s future largely depends on its ability to balance economic development with ecosystem preservation, as well as its capacity to build equitable relations with global powers. Issues of sovereignty, environmental responsibility, and sustainable development will be key factors in shaping the island’s destiny. Greenland stands at the crossroads of global interests, and the path it chooses will significantly impact not only its own future but also the dynamics of international relations in the Arctic.
Keywords: Greenland, USA, Arctic, Northern sea route, China, Polar silk road, strategy, natural resourses
XÜLASƏ
Qrenlandiya müasir geosiyasi mənzərədə əsas regionlardan biri olaraq qalır. Onun Şimali Amerika, Avropa və Arktika arasındakı strateji mövqeyi, böyük təbii ehtiyatları və unikal ekosistemi adanı qlobal güclərin artan maraq obyektinə çevirir. ABŞ öz hərbi və iqtisadi təsirini gücləndirməyə çalışır və Qrenlandiyanı Çin və Rusiyanı cilovlamaq üçün mühüm dayaq nöqtəsi kimi görür. Çin isə Qrenlandiyanı təbii ehtiyatlara və infrastruktur inkişafına investisiya etməklə iqtisadi mövcudluğunu genişləndirmək üçün bir imkan kimi nəzərdən keçirir. Arktikanı aktiv şəkildə hərbiləşdirən Rusiya da Qrenlandiyanı Arktika marşrutları və resursları üzərində nəzarət uğrunda mübarizədə vacib bir element hesab edir.
Lakin Qrenlandiya üçün bu qlobal maraq həm imkanlar, həm də çətinliklər yaradır. Bir tərəfdən, iqtisadi inkişaf, təbii ehtiyatların işlənməsi və xarici investisiyaların cəlb olunması üçün perspektivlər açılır. Digər tərəfdən, artan xarici rəqabət regionun ekoloji davamlılığını, siyasi muxtariyyətini və mədəni irsini təhlükə altına qoya bilər.
Qrenlandiyanın gələcəyi əsasən onun iqtisadi inkişaf və ekosistemin qorunması arasında tarazlığı saxlamaq bacarığından, eləcə də qlobal güclərlə bərabərhüquqlu münasibətlər qurmaq qabiliyyətindən asılı olacaq. Suverenlik, ekoloji məsuliyyət və dayanıqlı inkişaf məsələləri adanın taleyini müəyyən edən əsas faktorlar olacaq. Qrenlandiya qlobal maraqların kəsişmə nöqtəsindədir və seçəcəyi yol təkcə onun öz gələcəyinə deyil, həm də Arktikada beynəlxalq münasibətlərin dinamikasına əhəmiyyətli təsir göstərəcək.
Açar sözlər: Qrenlandiya, ABŞ,Arktika, Şimal dəniz yolu, Çin, Qütb ipək yolu, strategiya, təbii resurslar.
